Văn miếu Trấn Biên

Đây là một văn miếu có đầu tiên của xứ Đàng trong, Văn Miếu Trấn Biên được xây dựng theo lệnh truyền của Quốc chúa Nguyễn Phúc Chu vào năm 1715. Bấy giờ nhà Chúa muốn xây dựng văn miếu trước là để tôn vinh nền học vấn của phương Nam nhưng sâu thẳm trong đó là một khát khao tự trị. Họ Nguyễn ở Đàng Trong trong cơn bĩ cực đã tìm được thái lai. Đất miền Nam mở ra cho họ cả một chân trời mới. Thời Quốc Chúa bờ cõi phương nam đã mở mang nhiều lắm. Biến thiên thăng trầm của văn miếu Trấn Biên cũng theo dòng lịch sử. Tuy nhiên cơn biến động lớn làm thay đổi tất cả bọn Pháp sang xâm lăng Việt Nam vào 1/9/1858 và chỉ mấy năm sau 1861 kẻ thù phá nát văn miếu. Như là một dấu ấn cho việc dập tan nền móng văn hoá học thuật của nước nhà. Buồn thay! Đau đớn thay!

Mãi đến 140 năm sau tỉnh Đồng Nai mới cho xây dựng lại văn miếu tức năm 1998 và khánh thành 2002. Như vậy lãnh đạo tỉnh đã muốn khơi gợi tinh thần của tiền nhân. Hiện nay văn miếu toạ lạc tại phường Bửu Long Tp Biên Hoà nếu bạn đi tư hướng Thủ Đức về bạn tới ngã tư cầu mới hay cầu Hoá An bạn quẹo trái đi khoảng hơn 3km trên con đường mang tên Thi tướng Huỳnh Văn Nghệ bạn sẽ vào đến Văn miếu. Tầm vóc văn miếu như là một công viên lớn rộng đến 15ha. Trong này hiện có các công trình như văn miếu môn, nhà bái đường. Tượng Khổng phu tử, khuê văn các .... Đặc biệt trong nhà Bái Đường có thờ các vị văn thần nổi tiếng miền nam và cả nước như : Gia Định tam gia, Chu Văn An... Nơi đây là nơi xảy ra những sự kiện văn hoá trọng đại của tỉnh Đồng Nai.

Phía trước văn miếu còn là vườn tượng danh nhân với trung tâm vườn là vua Lý Thái Tổ xung quanh là các vị danh nhân như Trạng Trình,cụ Nguyễn Tiên Điền..... các tượng này được làm bởi đá xanh Bửu Long. Một loại đá có độ cứng nhất cả nước hiện nay do nghệ nhân Lý Hùng Kiệt ( Bửu Long) nhà điêu khắc Hoàng Vũ Hoài ( Hà Nôi) cũng như tập thể trường cd Trang trí Mỹ Thuật Đồng Nai!. Vườn tượng này được hoàn thành bằng kinh phí kế hoạch nhỏ của ĐTNCS Hồ Chí Minh hội đồng đội và Sở gd tỉnh Đn. Thiết nghĩ đây là một điều ý nghĩa

Phạm Bá Luân